ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
Ηετυμολογία της λέξης προέρχεται από το μέλας, δηλαδή μαύρος και την χολή (= υγρό που εκκρίνει το συκώτι, χύνεται στα έντερα και συντελεί στην πέψη των τροφών)
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΕΤΥΜΟΛΓΙΑ
Ετυμολογικά προέρχεται από το κάτω και το θλίβω (: σπάω, συντρίβω).
Η ετυμολογία του θέματος μας, ζωγραφίζει μια παραστατική εικόνα για την μεν μελαγχολία σαν μια σκοτεινής κατάστασης η οποία κυριολεκτικά χωλαίνει ( διασπά, πικραίνει) τον άνθρωπο και για την κατάθλιψη σαν μιας διαβολική δύναμη που ρίχνει τον άνθρωπο κάτω και τον συντρίβει.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ
( Στατιστικά Κατάθλιψης για ανθρώπους στην τρίτη ηλικία | ηλικιωμένων | σε παιδιά | χωρισμένους )
- Περίπου 350 εκατομμύρια ασθενείς πάσχουν από κατάθλιψη.
- Η Κατάθλιψη Ευθύνεται για την απώλεια του 10% των παραγωγικών ωρών παγκοσμίως.
- Περίπου μία στις τέσσερις γυναίκες και ένας στους οκτώ άνδρες πάσχουν απο κατάθλιψη.
- 2% έως 5% των παιδιών και εφήβων πάσχουν απο καταθλιψη.
- Η Κατάθλιψη είναι δύο ή τρεις φορές πιο συχνή σε οικογένειες με καταθλιπτικό ιστορικό.
- Οι διαζευγμένοι έχουν τριπλάσιο κίνδυνο προσβολής από την κατάθλιψη απ' ότι οι παντρεμένοι.
- Η κατάθλιψη Είναι δύο φορές πιο συχνή σε άτομα που υποφέρουν από σωματικές παθήσεις.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ | ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑΣ
( τεστ καταθλιψης / πως γίνεται η διάγνωση )
Η κατάθλιψη και η μελαγχολία δεν ορίζονται από την παρουσία των συναισθημάτων που θα περιγράψουμε αλλά τα συμπτώματα κατάθλιψης ή μελαγχολίας ορίζονται από την μεγάλη ένταση και την παραμονή των συναισθημάτων αυτών για μήνες ακόμα και για χρόνια. Μερικά από αυτά τα συναισθήματα είναι :
- Αισθάνομαι αξιοθρήνητος και λυπημένος
- Αισθάνομαι ανήμπορος να κάνω πράγματα που συνήθιζα να κάνω
- Φοβάμαι χωρίς κάποια σημαντική αιτία
- Κλαίω ή αισθάνομαι ότι θέλω να κλαίω
- Είμαι ανήσυχος και δεν μπορώ να ηρεμήσω
- Δυσκολεύομαι να κοιμηθώ ή ξυπνάω νωρίς και δεν μπορώ να ξανακοιμηθώ
- Αγχώνομαι όταν βγαίνω έξω από το σπίτι μου μόνος μου
- Έχω χάσει το ενδιαφέρον μου για πράγματα
- Κουράζομαι χωρίς λόγο
- Είμαι πιο οξύθυμος απ' ότι συνήθως.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ | ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑΣ
(Κατάθλιψη Θεραπεία / αυτοθεραπεία / αντιμετώπιση)
1ο ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ - ΔΕΞΟΥ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Στην προς Εφεσίους επιστολή 3 διαβάζουμε ότι το θέλημα του θεού για μας είναι να μας δώσει σύμφωνα με τον πλούτο τής δόξας του να κραταιωθούμε με δύναμη (δηλαδή να κατακτήσουμε και να νικήσουμε) διαμέσου τού Πνεύματός του στον εσωτερικό άνθρωπο (δηλαδή στην ψυχή μας = νου, συναισθήματα και βούληση)· ώστε, να γνωρίσουμε την αγάπη τού Χριστού, που υπερβαίνει κάθε γνώση, για να γίνουμε πλήρεις με ολόκληρο το πλήρωμα του Θεού ( δηλαδή να έχουμε μια ένδοξη και νικηφόρα ζωή). Ολοκληρώνει δε τονίζοντας ότι : Θεός μπορεί με υπερπερίσσιο τρόπο να κάνει παραπάνω από όλα όσα ζητάμε ή αντιλαμβανόμαστε με τον νου, σύμφωνα με τη δύναμη που ενεργείται μέσα μας ( δηλαδή ήδη ο Θεός έβαλε μέσα μας την δύναμη που χρειαζόμαστε για να νικήσουμε φτάνει να το πιστέψουμε).
Όταν δεχτούμε την αγάπη του Χριστού μπορούμε να καταλάβουμε την πραγματική αξία και τις δυνατότητες που μας έχει χαρίσει ο Θεός και σύμφωνα με την δύναμη του που ενεργείτε μέσα μας να κατακτήσουμε το ένδοξο Θείο πεπρωμένο μας. Σε ακούω να λες: πως μπορεί να με αγαπήσει εμένα ο Θεός μετά από όλα αυτά που έκανα ή έτσι που έχω καταντήσει; Ο Θεός είναι μεγαλύτερος από τα οποιαδήποτε λάθη και αδυναμίες σου και ζητά να σε φέρει έτσι όπως είσαι μέσα στην αγκαλιά του για να σε γιατρέψει. Άλλωστε όπως λέει και ο ίδιος “δεν έχουν ανάγκη από γιατρό αυτοί που υγιαίνουν, αλλά αυτοί που πάσχουν” Ευαγγέλιο Ματθαίου 9:12.
(η αγάπη του Θεου)
Ο Γέροντας Πορφύριος πολύ σωστά αποτυπώνει “Μην αγωνίζεστε να διώξετε το σκοτάδι. Βρίσκεστε στο σκοτάδι και θέλετε να απαλλαγείτε; Εσείς τι κάνετε; Διώχνετε με δύναμη το σκοτάδι, το χτυπάτε, αλλ' αυτό δεν φεύγει. Θέλετε φως; Ανοίξτε μια τρυπίτσα και θα έλθει μια ακτίνα του ήλιου, θα έλθει το φως. Αντί να διώχνετε το σκοτάδι, αντί να διώχνετε τον εχθρό, να μην μπει μέσα σας, ανοίξτε τα χέρια στην αγκάλη του Χριστού. Αυτός είναι ο πιο τέλειος τρόπος, να μην πολεμάτε, δηλαδή, απευθείας το κακό, αλλά να αγαπήσετε τον Χριστό, το φως Του, και το κακό θα υποχωρήσει.” Γέροντας Πορφύριος
2ο ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ -
ΚΑΤΑΝΟΗΣΕ ΟΤΙ ΕΙΣΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΕΝΟΣ ΝΙΚΗΤΗΣ
Είναι ανάγκη να απαλλαγής από το μεγάλο ψέμα που σε οδηγεί στην αυτοκατάκριση και αυτολύπηση. Η αλήθεια είναι ότι είσαι πλασμένος κατ’ εικόνα Θεού και ο Θεός έβαλε μέσα σου από την δικιά του πνοή ζωής ( Γένεσης 1:26-27,2:7). Σκέψου την εικόνα Θεού και την προαιώνια ζωή του και πίστεψε ότι αυτά έβαλε ο Θεός να κατοικούν μέσα σου. Ο Θεός κατέθεσε ένα κομμάτι του εαυτού του μέσα σου με την ελπίδα ότι αυτό θα αποδώσει ανάλογα φανερώνοντας το ένδοξο μεγαλείο του. Μέσα σου υπάρχουν μοναδικές αξίες, ταλέντα και ικανότητες που σε καθιστούν ξεχωριστό και μοναδικό και είναι αυτά που πρέπει να αναγνωρίσεις και να καλλιεργήσεις για να κατακτήσεις το προαιώνιο Θείο πεπρωμένο σου. Δεν είσαι αξιοθρήνητος ούτε αξιοκατάκριτος. Ο Θεός φύτεψε μέσα σου σπόρους από το δικό του μεγαλείο και περιμένει να το αναγνωρίσεις και να αρχίσεις να ζεις σύμφωνα με το Θείο δυναμικό, τα ταλέντα και τις ικανότητες που σου έχει χαρίσει.
( Μοναδικοτητα - Είσαι μοναδικός)
Νευρολόγοι έχουν ανακαλύψει πως ο μέσος άνθρωπος χρησιμοποιεί λιγότερο από το 10% του μυαλού του. Αυτό σημαίνει ότι 90% μένει ανεκμετάλλευτο γιατί δεν πίστεψε ότι το έχει, εγκαταλείποντας της θαυμάσια αυτή επένδυση του Θεού μέσα του. Την άλλη φορά που θα πεις “έφτασα στα όρια μου, ποτέ δεν θα καταφέρω να νικήσω αυτό το εμπόδιο, δεν έχω τα ταλέντα και τις ικανότητες που ο Θεός απλόχερα έδωσε στους άλλους “ σκέψου διπλά. Ο Θεός όταν σε έπλασε δεν είχε κατά νου την αποτυχία και την μιζέρια - ΟΧΙ- σκοπός του ήταν μέσα από την μοναδικότητα που σου χάρισε να νικήσεις και να ξεχωρίσεις φανερώνοντας έτσι την ένδοξη και θαυμαστή εικόνα του.
3ο ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ -
ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΚΕΨΕΩΝ ΣΟΥ
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως έρχονται αντιμέτωποι με τον ένα η τον άλλο τρόπο με συναισθήματα μελαγχολίας και κατάθλιψης. Το μυστικό της θεραπείας δεν είναι να απαλλαγούμε από τις καταστάσεις που μπορεί να μας προκαλούν αυτά τα συναισθήματα αλλά να βρούμε τον σωστό τρόπο να πολεμήσουμε και να νικήσουμε τα συναισθήματα αυτά. Άρα λοιπόν η μάχη διεξάγεται πρωταρχικά μέσα στο μυαλό του καθ’ ενός μας. Ο George Steiner υποστηρίζει πολύ σωστά ότι ένας από τους πρωταρχικά αίτια της κατάθλιψης είναι ότι “Η σκέψη είναι απεριόριστη και συνεπώς είναι θλιβερό το ότι μπορούμε να σκεφτούμε τα πάντα για τα πάντα” .
Στην καινή διαθήκη διαβάζουμε στην προς Φιληππησίους επιστολή 4: 8 όσα είναι αληθινά, όσα είναι σεμνά, όσα είναι δίκαια, όσα είναι καθαρά, όσα είναι προσφιλή, όσα έχουν καλή φήμη, αν υπάρχει κάποια αρετή, και αν υπάρχει κάποιος έπαινος, αυτά να συλλογίζεστε. Είναι δικιά μας ευθύνη λοιπόν ο κόσμος των σκέψεων μας να υποταχτεί στην θέληση μας ακολουθώντας την εντολή αυτή απο την αγία γραφή. Αυτό δεν σημαίνει ότι προσποιούμαστε αρνούμενοι τα συναισθήματα που νιώθουμε. Κοιτάξτε το παράδειγμα του Δαβίδ μέσα από τον ψαλμό 42 :
1. ΟΠΩΣ το ελάφι επιποθεί τα ρυάκια των νερών, έτσι η ψυχή μου σε επιποθεί, Θεέ. 2 Διψάει η ψυχή μου τον Θεό, τον Θεό τον ζωντανό· πότε θάρθω, και πότε θα φανώ μπροστά στον Θεό; 3 Τα δάκρυά μου έγιναν τροφή μου ημέρα και νύχτα, όταν καθημερινά μού λένε: Πού είναι ο Θεός σου; 5 Γιατί είσαι περίλυπη, ψυχή μου; Και γιατί ταράζεσαι μέσα μου;Έλπισε στον Θεό· επειδή, ακόμα θα τον υμνώ· το πρόσωπό του είναι σωτηρία. 6 Θεέ μου, η ψυχή μου είναι μέσα μου περίλυπη· γι' αυτό, θα σε θυμάμαι από τη γη τού Ιορδάνη, και του Ερμωνείμ, από το βουνό Μισάρ. (εδώ βρισκόταν εξώριστος ο Δαβιδ) 7 Άβυσσος προσκαλεί άβυσσο στον ήχο των καταρρακτών σου· όλα τα κύματά σου και οι τρικυμίες σου πέρασαν επάνω μου. 8 Την ημέρα ο Κύριος θα προστάξει το έλεός του ( Ο Δαβιδ ήταν βέβαιος για την συγχωρητική καρδιά του Θεού)· και τη νύχτα το τραγούδι του θα είναι μαζί μου, η προσευχή μου προς τον Θεό τής ζωής μου. 9 Θα πω στον Θεό, την πέτρα μου: Γιατί με ξέχασες; Γιατί περπατάω σκυθρωπός από την κατάθλιψη του εχθρού;10 Οι εχθροί μου, αυτοί που με ονειδίζουν, σπάζουν τα κόκαλά μου, λέγοντάς μου καθημερινά: Πού είναι ο Θεός σου;11 Γιατί είσαι περίλυπη ψυχή μου; Και γιατί ταράζεσαι μέσα μου;Έλπισε στον Θεό· επειδή, ακόμα θα τον υμνώ· αυτός είναι η σωτηρία τού προσώπου μου, και ο Θεός μου.
Ο Δαβίδ ενώ ήταν εξώριστος φυγάς, ενώ τον κυνηγούσαν για να τον σκοτώσουν είχε κάθε λόγο να υποκύψει και να παραδοθεί στα μελαγχολικά συναισθήματα και τις καταθλιπτικές σκέψεις που τον κατέκλυζαν (βλέπε κόκκινα γράμματα). Ο κόσμος των σκέψεων του Δαβιδ όμως δαμάζεται από την θέληση του και τα συναισθήματα του αλλάζουν υπενθυμίζοντας στον εαυτό του ότι η πηγή της ζωής του η παρηγοριά και η δύναμη του βρίσκεται στην σχέση του με τον ζωντανό Θεό ( χωρία 1-2). Στην συνέχεια τον βλέπουμε να εκφράζει τα συναισθήματα του με λόγια μπροστά στον Θεό: Τα δάκρυα μου έγιναν τροφή μου ( δεν έχει όρεξη για τροφή), περίλυπη είναι η ψυχή μου, βλέπω κύματα και τρικυμίες από παντού , γιατί με ξέχασες και περπατάω σκυθρωπός και οι εχθροί μου με κοροϊδεύουν; Παραδίνει το βάρος των συναισθημάτων του στον Θεό αλλά την ίδια ώρα γεμίζει το μυαλό του με τις σκέψεις που θα τον βοηθήσουν να νικήσει την κατάθλιψη που τον απειλεί : Διατάζει την ψυχή του να ελπίζει στον Κύριο το πρόσωπο του οποίου αποκαλεί σωτηρία (βλέπε μπλε γράμματα). Με άλλα λόγια μπορεί να αισθάνομαι χάλια και χίλιες δυο σκέψεις να με ταλαιπωρούν εγώ όμως στρέφομαι στον Θεό όπου ατενίζω με πίστη την σωτηρία μου.
4ο ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ -
ΕΣΤΙΑΣΕ ΣΤΟ ΘΕΙΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΣΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΥΡΩ ΣΟΥ
Μπορεί γύρω σου να βλέπεις κύματα και τρικυμίες από παντού, μπορεί να βρίσκεσαι σε αδιέξοδο, θα πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι ο Θεός δεν περιορίζεται από τις καταστάσεις που εμείς αντιμετωπίζουμε. Ζητάει να τον εμπιστευτούμε μέσα σ’ αυτές και να εστιάζουμε στο Θείο πεπρωμένο μας. Ας μην παραιτούμαστε τόσο εύκολα! Η στάση που πρέπει να κρατάμε είναι : “Θεέ μου μπορεί να μην καταλαβαίνω όλα αυτά που μου συμβαίνουν αλλά πιστεύω ότι τα πάντα εσύ συνεργείς προς το αγαθό σ' αυτούς που σε αγαπούν ( προς Ρωμαίους επιστολή 8:28). Δεν θα γίνω θύμα των καταστάσεων αυτών με την αυτολύπηση. Ξέρω ότι και μέσα σ’ αυτά που επιτρέπεις στην ζωή μου έχεις κατά νου το καλό μου και μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να εκπληρώσεις τα θαυμαστά σχέδια που έχεις για την ζωή μου. Ακόμα και αν εγώ ευθύνομαι για την άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκομαι ξέρω πως το έλεος σου ( έλεος = δεν κάνω στον άλλο αυτό που πραγματικά του αξίζει ) φτάνει μέχρι τον ουρανό και η αλήθεια σου μέχρι τα σύννεφα ( Ψαλμός 36:5). Ξέρω ότι θα πραγματοποιηθεί το έλεος σου επάνω μου καθώς έλπισα σε σένα ( Ψαλμός 33:22).” Είναι καλό να αναγνωρίσουμε πως όταν η προσευχές μας δεν απαντιόνται όπως εμείς ευχόμαστε αυτό σημαίνει πως ο Θεός μας προστατεύει από επερχόμενο κίνδυνο, δεν είναι ακόμα ο κατάλληλος χρόνος ή ο Θεός απλά έχει κάτι καλύτερο για μας. Κάποια πράγματα τα οποία τώρα μας συνθλίβουν και στεναχωρούν μετά από μια δεκαετία καθώς θα κοιτάζεις πίσω την ζωή σου θα ευχαριστείς τον Θεό που δεν έγιναν όπως εσύ προσευχόσουν και έλπιζες να γίνουν. Αυτό άλλωστε συνιστά η πίστη μας στον Θεό - να τον εμπιστευτούμε όταν δεν μπορούμε να καταλάβουμε ή να δούμε καθαρά τον λόγο για τον οποίο διάφορες καταστάσεις μας καταπιέζουν!
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ - ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Δέξου και μένε καθημερινά στην χωρίς όρους αγάπη του Χριστού, μάθε να εκτιμάς την μοναδικότητα σου υπενθυμίζοντας καθημερινά στον εαυτό σου ότι είσαι προορισμένος νικητής, δώσε την μάχη για να κυριαρχήσει το καλό στον κόσμο των σκέψεων σου και μην αφήνεις τις καταστάσεις να σε συνθλίβουν αλλά να έχεις μπροστά σου συνεχώς την εικόνα του Θείου πεπρωμένου σου. Κλείνουμε την μελέτη μας αυτή με την ευχή του αποστόλου Πέτρου στην επιστολή Α Πέτρου 1:2 Ας πληθύνει σε σας χάρη και ειρήνη διαμέσου τής επίγνωσης του Θεού, και του Ιησού τού Κυρίου μας.
